ಬಿ.ಸುರೇಶ ಅವರ “ದೇವರ ನಾಡಲ್ಲಿ”

ಬಿ.ಸುರೇಶ ಅವರ “ದೇವರ ನಾಡಲ್ಲಿ”

ಕಥಾ ಸಾರಾಂಶ

ಪ್ರವೇಶ:

ಇದು 1993ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರಾವಳಿ ತೀರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಊರೊಂದರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆ. (ನಾನು ಇದನ್ನು 1998ರಿಂದ ತಿದ್ದಿ ತಿದ್ದಿ ಬರೆಯುತ್ತಾ ಇದ್ದೇನೆ.) ಕತೆಯ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ  ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಂದು ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ನೋಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಇಡೀ ಘಟನೆಯನ್ನು ಹೇಳುವ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳು ಒಂದು ಅಪರಾಧವನ್ನು ಹೇಗೆ ನೋಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದೆ.

Advertisements

ನಿಂದಾಸ್ತುತಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳುವ ಹೂಗಳು

ನಿಂದಾಸ್ತುತಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳುವ ಹೂಗಳು
(ಸುಧಾ ವಾರ ಪತ್ರಿಕೆಗಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಲೇಖನ)

ಹೀಗೊಂದು ಭಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಕ್ರಮವಿದೆ. ಅದು ತಮಗೂ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು. ತಮ್ಮ ದೈವವನ್ನು ಬಯ್ಯುತ್ತಲೇ ಪೂಜಿಸುವುದು. ಇದನ್ನು “ನಿಂದಾಸ್ತುತಿ” ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಸ್ತುತಿಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ದಿನಮಾನದಲ್ಲಿ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನೋಡುವ ಬಹುತೇಕರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನೀವು ಯಾರ ಜೊತೆಗಾದರೂ ಯಾವುದೇ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಷೋ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿ, ಅವರಿಂದ ಬರುವ ಉತ್ತರಗಳು ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಹಿಗ್ಗಾಮುಗ್ಗಾ ಬಯ್ಯುತ್ತವೆ. ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಾಡುತ್ತಾ ಇರುವವರು ಆ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡರೆ ತಲೆತಗ್ಗಿಸಲೇ ಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇಷ್ಟಾದರೂ ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಆ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು, ಹೀಗೆ ಉಳಿದಿರುವ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು “ನಿಂದಾಸ್ತುತಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ ಹೂಗಳು” ಎನ್ನಬಹುದು. ಈ ವಿಷಯದ ಹಿಂದಿರಬಹುದಾದ ವಿವರಗಳೇನು ಎಂದು ನೊಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ಈ ಲೇಖನ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.

ಡಿಯರ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ

ಡಿಯರ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ
(ಮೂಲ ಮರಾಠಿ: ಸಚಿನ್ ಮಾಳಿ
ಹಿಂದಿಯಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಭಾವಾನುವಾದ: ಬಿ.ಸುರೇಶ)

ಡಿಯರ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ ಯೇಳು,
ನಮ್ ಅಸ್ವು ನೀಗ್ಸಾಕ್ ಏನ್ ಕೊಟ್ಟೀಯಾ ತಿನ್ನಾಕ್ಕೆ…?

ಅವರು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ

(ಮೂಲ ಪದ್ಯ: ಓಟ್ಟೋ ರೆನೆ ಕ್ಯಾಸ್ಟಿಲ್ಲೋ –ಗ್ವಾಟೆಮಾಲಾದ ಕವಿ, ಹೋರಾಟಗಾರ)

(ಭಾವಾನುವಾದ: ಬಿ.ಸುರೇಶ)

ಮಹಿಳೆಯ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಪುರುಷ ಲೋಕ

(ಭಾರತೀಹೆಗಡೆ ಅವರ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಕಲನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಡಿ)

ಭಾರತಿ ಹೆಗಡೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಂಕಣ ಬರಹಗಳ ಮೂಲಕ ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ಪರಿಚಿತರು. ಆದರೆ ಮುಖತಃ ನಾನವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿರುವುದು ಒಂದೆರಡು ಬಾರಿ ಮಾತ್ರ. ಹೀಗಿದ್ದರೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆಯಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿದಾಗ ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ನಾನ್ಯಾವ ದೊಡ್ಡ ವಿಮರ್ಶಕ ಎಂದು ಮುನ್ನುಡಿ ಕೇಳುತ್ತಾ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹಿಂಜರಿದಿದ್ದೆ. ಭಾರತಿ ಅವರು ಬಿಡದೆ ಬೆನ್ನು ಬಿದ್ದರು. ಅವರು ಕಳಿಸಿದ ಲೇಖನ ಮಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮುವ್ವತ್ತೈದು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಓದದೆ ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದವನು ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಓದಿ ಬಿಡುವ ಎಂದು ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಅಚ್ಚರಿ ಎಂಬಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಲೇಖನಗಳೂ ಓದಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋದವು. ಒಂದೇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೂ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದೆ. ನಂತರ ಮುನ್ನುಡಿಯಂತಹುದನ್ನು ಬರೆಯಲೆಂದು ಕುಳಿತೆ. ಮೊದಲಿಗೇ ಹೇಳಿಬಿಡುತ್ತೇನೆ, ಇದು ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲ, ಪ್ರಾಯಶಃ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ದೊರಕಿಸಿಕೊಡುವ ಲೇಖನ ಎನ್ನಬಹುದಷ್ಟೇ.

ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಮಾಜ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ರಂಗ ಸಂಘಟನೆಯ ಪಾತ್ರ

(ಸಿಂಧುವಳ್ಳಿ ಅನಂತಮೂರ್ತಿ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಹೊರತರುತ್ತಾ ಇರುವ ಸಂಸ್ಮರಣ ಗ್ರಂಥಕ್ಕೆ ಸಭೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಆಡಿದ ಮಾತನ್ನು ಲೇಖನವಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ.)
ರಂಗಭೂಮಿ ಎನ್ನುವುದು ಸಂಘಟಿತ ಸಮುದಾಯದ ಪ್ರಯತ್ನ. ನಾಟಕ ಮಾಡುವ ಜನರಂತೆಯೇ ನಾಟಕ ನೋಡುವವರನ್ನು ಸಹ ಸಂಘಟಿಸಿ ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿಸಿದ ನಂತರವೇ ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಇಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬಗೆಯ ಸಂಕಟ ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು; ನಾಟಕ ಮಾಡುವ ತಂಡವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದು, ಎರಡನೆಯದು; ಆ ನಾಟಕದ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ನೋಡುಗರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದು. ಇವೆರಡೂ ಕೆಲಸಗಳೂ ಒಂದೇ ಬಗೆಯದಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಸುಲಭಕ್ಕೆ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ್ದೂ ಅಲ್ಲ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ, ಬಡಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಜನ ಸೇರಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಎದುರಿಸುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅರಿತಾಗ ಈ ಸಂಘಟನೆ ಎಂಬುದು ಎಷ್ಟು ತ್ರಾಸಿನ ಕೆಲಸ ಎಂಬುದು ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಘಟನೆಯ ಕೆಲಸದ ಆಳಗಳೇನು? ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮ ಏನು? ಎಂದು ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆಗಳು ಸಹ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ. ಇರುವ ರಂಗಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿಯು ಅಭಿನಯ, ನಿರ್ದೇಶನ ಇನ್ನಿತರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಸಂಘಟನೆ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬ ಪಾಠ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಇದ್ದಂತಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಯಾವ ತರಬೇತಿಯೂ ಇಲ್ಲದೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ, ರಂಗಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿ ಇರಿಸುವ ಮತ್ತು ಹವ್ಯಾಸೀ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿ ಆರಂಭವಾದುದನ್ನು ಸಹ ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ ಸಂಘಟಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಅಪಾರ ಗೌರವ.

“ಬಹುತ್ವದ ನೆಲೆಗಳು”

(ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯು 7 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2017ರಂದು ಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನಾಧರಿಸಿ ಸಿದ್ಧವಾದ ಲೇಖನ)

ಬಹುತ್ವ ಎನ್ನುವುದು ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ಈ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ, ಈ ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇ ಭರತ ಖಂಡೇ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾದ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಯಾಗಿರುವ, ಚರ್ಚೆ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಯಾಗುವ ವಿಷಯ. ಸಮಕಾಲೀನ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಂತೂ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಚರ್ಚೆಯಾಗಬೇಕಾದ, ಸಂವಾದಗಳ ಮೂಲಕ ಘಾಸಿಗೊಂಡ ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ತಣಿಸಬೇಕಾದ, ಆಗಿರುವ ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಔಷಧ ಆಗಬೇಕಾದ ವಿಷಯ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಂವಾದ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯನ್ನು ಅಭಿನಂದಿಸಿ ನನ್ನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸುತ್ತೇನೆ.